f8ErKz. Hani bir oyunu öyle çok beğenirsiniz de, herkese anlatmak istersiniz, onlar da izlesin ve en az sizin kadar alkışlasın dersiniz ya, işte Sevgili Arsız Ölüm-Dirmit de böyle bir oyun. Hatta oyunu Hakan Emre Ünal yönetirse, Dirmit’e hayran bırakan oyunculuğuyla Nezaket Erden hayat verirse ve Latife Tekin’in bu özel romanını, güçlerini birleştirip uyarlayan da her ikisi olursa, beğeniniz bir basamak yukarı çıkar ve içiniz titreyerek oyundan ayrılırsınız. Seyyar Sahne, Sevgili Arsız Ölüm-Dirmit Seyyar Sahne, yine iyi ki yapmış, iyi ki sahnelemiş dediğimiz bir oyunla daha karşımızda. Latife Tekin’in en sevdiklerimizden Sevgili Arsız Ölüm romanından hareket ederek Dirmit karakterini, tiyatro sahnesine taşınmış ve geçen sezon gibi bu sezonun da en izlenilesi oyunları arasında yerini almış. Roman dediysek, her sayfası değil sahnede gördüğümüz. Dirmit’in bir gecesiyle romanın genel bir özeti bize anlatılıyor. Nice Dirmit’lerin ve kendisiyle aynı kaderi paylaşan milyonlarca Dirmit’in dünyası bize “Ah Dirmit” diyorsunuz, “ne umutlarla geldiğin İstanbul, o dizilerde göründüğü gibi değilmiş, öyle villalarda oturulmuyor, etrafında hizmetçiler pervane olmuyor, lüks arabalarla Bebek’te üç-beş tur atılmıyormuş.” Bir çocuk gözüyle hayaller büyük, gerçekler de bir o kadar acı oluyor. Üstelik Dirmit gibi bir aileniz varsa, gelenekleri ve inancı arasında sıkışan anne-babayla, İstanbul’dan dayak yiyip tutunamayanlar arasına katılan abileriniz başınızda bitiyorsa ve her şey dönüp dolaşıp evdeki kız çocuğunun/kardeşin namusuna bağlanıyorsa, ya Dirmit gibi çıkış yollarıyla ayakta kalırsınız ya da o tek göz odada siner gidersiniz. “Yine de helal olsun Dirmit sana! Bu düzene dayanmak adına denediğin her şey için, kendi yarattığın dünyanı ne zaman yıkmaya çalışsalar başka bir eylemle yine güzelleştirdiğin için. Sen hep söylediğin şarkılarla, sakladığın kitaplarla, ettiğin danslarla bi’ iyi, bi’ iyi ol’, tamam mı?” Seyyar Sahne, Sevgili Arsız Ölüm-Dirmit İşte bu duygularla ve Dirmit’e sıkıca sarılma isteğiyle ayrıldım oyundan, önce yönetmeni Hakan Emre Ünal’ı alkışlayarak. Daha önce Roland Topor’un Masanın Altında öyküsünü Trom isimli oyunuyla sahneye taşımıştı ve en beğendiğim oyunlar arasında yer almıştı. Şimdi ise Sevgili Arsız Ölüm’ü, Nezaket Erden ile birlikte sadece bir karakter üzerinden bize sunuyor. Gerçekten bu işi çok iyi biliyor ve yapıyor. Seyyar Sahne, Sevgili Arsız Ölüm-Dirmit Dirmit karakterini canlandıran Nezaket Erden’e ve oyunculuğuna gelince, kullanacağım tek tanım var “resmen döktürüyor.” Dirmit, kitabın sayfalarından çıkmış, ete kemiğe bürünmüş, karşımızda duruyor. Yaklaşık seksen dakikalık tek perde boyunca hem Dirmit hem de Dirmit’in babası, annesi, abileri ve sevdiği arkadaşları oldu. Yeri geldi bizi köyüne götürdü, sırdaşıyla tanıştırdı, yeri geldi koysalar iki saat bile duramayacağımız rutubetli tek göz evine hapsetti. Tüm bunları Nezaket Erden tek başına, Dirmit’i taklit emeden ama o saflığını yansıtıp tüm olumsuzluklara rağmen bırakmadığı inadına sarılarak ve hayata duruşunu içinde hissederek yaptı. Sahnede herhangi bir dekor olmadığına, sadece yeni arkadaşı “kepçe”nin yanında durduğuna dikkatinizi çekerim. Hayal edeceğimiz alanı öyle güzel sundu ki, bize de arkamıza yaslanıp Dirmit’in dünyasına dalmak düştü. Seyyar Sahne, Sevgili Arsız Ölüm-Dirmit Peki, Sevgili Arsız Ölüm-Dirmit fikri nasıl ortaya çıktı? Neden Sevgili Arsız Ölüm ve neden sadece Dirmit? Nezaket Erden, bu sorularımın cevabını şöyle özetliyor Bu romanı ilk okuduğumda, ilk kez geldiğim “büyük şehirdeki ” üçüncü senemdi. Maddi, manevi bir çok zorlukla boğuşuyordum. Tam da yorgun düştüğüm bir zamanda elime bu roman geçti. Benim için bir “devam et” çağrısı gibiydi. Dirmit ile aramda, birebir olmasa da, çok fazla benzerlik var. Bu benzerlikten ve şehirle olan ilişkimden dolayı roman ile çok kuvvetli bir bağ kurdum. Yine o sıralar “romandan sahneye” isimli bir atölyeye katılmıştım. Bu çalışmada çok kısa bir bölümünü çalışmıştım, Dirmit karakterinin. Fakat bu çalışma sürecinde ve sonrasında Dirmit aklımın bir köşesine kazınmıştı. Aradan üç dört sene geçti ve bu kez yüksek lisans için bir bitirme projesi hazırlamam gerekiyordu. Uzun süre ne yapacağımı düşündüm. Öylesine bir metni alıp oynamak istemiyordum. Bir şeyi araştırmak isteğim vardı. Sevgili Arsız Ölüm’ ve Dirmit’ tekrar aklıma düştü… Bir kere daha vurgulamak isterim ki; bir romanı oyunlaştırayım diye değil özellikle Sevgili Arsız Ölüm’ü oyunlaştırayım diye yola çıktım. Romanda bir çok karakter var. Ben Dirmit’in hikayesini anlatmak istedim. Bunu Dirmit karakterinin ağzından yaptım. Olabildiğince yalın bir şekilde, metindeki büyülü gerçekçi dili sahneye taşımaya çabaladık.” Oyunu izledikten sonra söyleyebilirim ki, yaptıkları çaba takdire şayan ve emekleri de yerini fazlasıyla buluyor. Seyyar Sahne, Sevgili Arsız Ölüm-Dirmit Bu kadar şey yazdıktan sonra ekleyeceğim tek bir şey kalıyor Gelin, bu sezon kendinize bir güzellik yapın, henüz yapmadıysanız açılışı da Sevgili Arsız Ölüm-Dirmit’le yapın! İzledikten sonra bana hak vereceğinize eminim. Şimdiden iyi seyirler! Sezondan birçok tiyatro oyununun incelemesini theMagger’da bulabileceğinizi biliyor muydunuz? Tiyatro etiketimize tıklayın.
Tolga Polat Latife Tekin’in “Sevgili Arsız Ölüm” romanından Nezaket Erden tarafından bir okul bitirme projesi olarak yolculuğuna başlayan “Dirmit”; aldığı haklı övgüler sonucu Seyyar Sahne ve Tiyatro Medresesi’nin ortak üretimi olarak sahneleniyor… Romanın sahne diline aktarım süreci Nezaket Erden ve Hakan Emre Ünal tarafından yapılan oyunun reji koltuğunda da Hakan Emre Ünal yer alıyor… Latife Tekin’in, memleketlerinden İstanbul’a taşınan bir ailenin kent yaşamına uyumsuzluğuna odaklandığı “Sevgili Arsız Ölüm” köylü ve yoksul olmanın gerçekliğini, büyülü bir gerçekçilikle anlatırken, “Bu insanlar niçin yeterli gelire sahip değil ? ” sorusuna göç problemi üzerinden yanıt arıyor… Eser; temelde ekonomik koşulların toplumu nasıl zorunlu koşullanmalara ittiğini ve bu koşullanmalar içinde bireylerin hayatlarının nasıl dönüştüğünü ortaya koyuyor… Göç edenlerin bir kısmı belli bir refah seviyesini yakalamışken, önemli bir bölümünün sonu kırsal yoksulluktan kentsel yoksulluğa terfi etmekten öteye gidememesi ve göçenlerin bir kısmının içine düştüğü kent sefaleti, aile içi dramatik dönüşümler ve dağılmalar, toplumsal cinsiyet rolleri üzerinden başarılı bir kurgu içinde anlatılıyor… “Sevgili Arsız Ölüm”, mekan değiştirmeyle sınırlı kalmayarak, ölüm ve yaşam zıtlığı, yoksulluk ve farklı bireysel temalara bağlanan içsel yolculuklar üzerinden de baştan sona merak uyandıran adeta bir çatışmalar bütünü… Aktaş ailesinin Orta Anadolu’nun bir köyünden büyük şehre göç ettikten sonra yaşadığı maddi ve manevi yoksullaşma ile buna bağlı olarak içine girdiği dağılma sürecini anlatan eser, folklorik motiflere de dokunarak gerçek ile fantezi arasında bir köprü kuruyor… Uyarlama kavramı her alandan araştırmacıların dikkatini çekmekte… Dolayısıyla romandan tiyatroya aktarılan eserler de yeni bir bakış açısıyla tekrar ele alınıp titiz bir çalışma gerektiyor… Bu noktada Reşat Nuri Güntekin’ in romanı tiyatro oyunu haline getirirken karşılaştığı güçlükleri kaleme aldığı “Romandan Piyes Çıkarmak” adlı makalelerinin birinde söylediği söz hep aklıma gelir… Güntekin şöyle der ; “Tecrübemin bana öğrettiği ilk hakikat şu olmuştur ki bir romandan yeni bir piyes çıkarmak yeni bir piyes yazmaktan daha zorlu bir iştir.! ” Güntekin’in sözlerinden de anlaşılacağı üzere, romanı tiyatro eserine dönüştürürken karşılaşılan güçlüklerin temelinde; karakter, zaman ve mekan gibi alanlarda geniş imkanları olan bir anlatının etkisinden bir şey kaybetmeden küçültülmesi ve indirgenmesi çok güçtür… Bütün ayrıntıları düşünülmüş, geniş bir yapıyı yıkıp daha küçük bir şekilde tekrar inşa etmek, üstelik buna kendi öznel estetik değerlerini katarak başarmak ve romanın fanatiklerini tiyatro sahnesinde de etkilemek ve eleştirileri göze almak son derece önemlidir… İşte Nezaket Erden ve Hakan Emre Ünal’da “Sevgili Arsız Ölüm Dirmit” uyarlaması ile hem kendi öznel bakış açılarını ortaya koyarak hem de eseri karmakarışık bir hale getirmeden romanı tiyatro sahnesine başarıyla taşımışlar… Romanı ilk keşfeden Nezaket Erden, Üniversite tiyatrosundan sonra Akademi Sanat Evi’nde eğitim almaya başladığı dönem de eğitmeni Vahide Gördüm’ün atölye çalışmasında, bir roman karakterini sahneye taşımasını istemesi üzerine, “Sevgili Arsız Ölüm” adlı romanla tanıştığını ve ilk okuduğunda güç ve umut hissetiğini belirtiyor… Hakan Emre Ünal’ın akıcı rejisiyle izlediğimiz oyun, uzun bir laboratuvar çalışmasının etkisini hissettiriyor… “Kepçe” adında bir saksı dışında dekor yok! Türlü ışık oyunları ve estetik algılara göz kırpan bir sahne kostümü yok! Sadece hikaye ve anlatıcı-oyuncu var sahnede… Sahne kullanımı ve mizansenler alışılmışın dışında… Tüm bunlar başlangıçta garip gelmiş olsada, oyun sürdükçe etkili ve tamperamını düşmeyen farklı bir oyunculuk izliyoruz… Dirmit’in tek bir gecesinde geçen oyunda, romandaki diğer karakterleri; Seyyit’i, Halit’i, Mahmut’u, Nuğber’i, Zekiye yengeyi, Aysun’u, anne ve babayı Dirmit’in bir meddah ustalığındaki anlatısı üzerinden tanıyoruz… Nezaket Erden adeta sahnede bir büyü yaratıyor… Tıka basa dolu salonu, oyunun ilk dakikalarından itibaren avucunun içine alıyor… Dirmit; üzerinde pijaması, kucağında köyüne olan özlemini gidermek için toprağını yediği “Kepçe” adındaki saksıyla yalnız olduğunu imaj olarak yansıtırken, hikayesinin doluluğu ve gerçekliği ile ters bir ironi yaratıyor… Dirmit yalnız değil ! Tulumbayla, ayla, yıldızla, denizle, sokakla, karla, kuşkuş otuyla ve hayalleriyle hep birlikte… Dirmit’in anlamı ağustos ayında yetişen ve erken olgunlaşan bir üzüm çeşidi… Hikaye derinleştikçe Dirmit’in yaşananlar karşısında nasıl olgun bir tavır takındığını, toplumsal normları ve bakış açılarını değiştirmek için nasıl mücadele ettiğini görüyoruz… Cinsiyet rollerini izleyicinin gözüne sokmadan, daha çok aralarındaki ilişki biçimleri üzerinden anlatan oyun, seyircisini bunlar hakkında düşünmeye ve sorgulamaya sevk ediyor… Kuralları erkeklerin belirlediği ataerkil sistemle haklı nedenleri ile çatışan Dirmit, kendisini, şiirle, kitapla dans ve doğa ile rehabilite ediyor… Özellikle Dirmit’in efsane dans yorumu tekrara biraz fazla düşmüş olsa bile yarattığı ironi ile bir sistem eleştirisi olarak karşımıza çıkıyor… Dirmit’e nefes olan oyuncu Erden’in, tüm beden devinimlerini rolüne ustalıkla yansıttığı, oyunun bir an bile ritmini düşürmeyen sahici yorumu onu kötü bir karikatürize yorum riskinden, elbette rejinin de katkısı ile kurtarıyor… Dirmit adeta Erden’in bedeninde hayat buluyor… Tek kişilk performaslar şüphesiz çok zor… Ne söylediğinizin ne yaptığınızın üstelik oyun gereği pek çok taklit edilerek anlatılan karakterler varken, tek tek anlaşılmanız çok önemli… Erden etkin yorumu ile bunu fazlasıyla başarıyor… Aktaş ailesinin Orta Anadolu’nun bir köyünden büyük şehre göç ettikten sonra yaşadığı maddi ve manevi yoksullaşma ile buna bağlı olarak içine girdiği dağılma sürecini Dirmit’in penceresinden, rüyalar, yerel mitler, cinler ve periler arasında masalımsı hikayelemeler içinde şiirsel bir anlatım ile izlediğimiz oyun, hem sorgulatıyor, hem hüzünlendiriyor hem de fazlasıyla gülümsetiyor… Latife Tekin’in destansı cümleleriyle Nezaket Erden’in sahici yorumunun buluştuğu “Sevgili Arsız Ölüm Dirmit”, bu sezonun öne çıkan yapımları arasındaki yerini sessiz bir direnişin umut dolu çığlığı olarak alıyor…
Oyun HakkındaKöyden şehre göç eden kalabalık bir ailenin şehirle mücadelesini ailenin en küçük kızı Dirmitʹin gözünden dinliyoruz. Sıkıştıkları tek odalı evde, şehre tutunma mücadelesinde hepsi kendilerince bir yol tutturuyor. Dirmit kız ise durmak bilmeyen merakı ve direnme gücü sayesinde karşısına çıkan zorluklarla baş etmenin türlü yollarını buluyor. Onu şehirden korumaya çalışan annesi Atiye, babası Huvat ve abileri Dirmitʹin türlü yollarından huylanıyor, ona adet ve geleneklerin rehberliğinde türlü engeller koyuyorlar. Ama Dirmit durur mu, durmuyor!Roman Hakkında“Gerçekleşmeyen düşler, aralarında doğup büyüdüğüm insanları paramparça etti… Kente ayak uydurabilmek için boğuşup durdum. Her yanım yara bere içinde kaldı. Boğuşurken birlikte doğup büyüdüğüm insanlardan ayrı düştüm. Ama kendi öz değerlerimi, dilimi ve o insanların durulmaz bir coşkuyla bana taşıdıkları sevgiyi koruyabilmek için direndim. Bu roman bu direnişim için aralarında büyüdüğüm insanların bana armağanıdır.”Latife TekinSüreç HakkındaOyun, romanın oyuncu kişisine dokunduğu yerden Dirmit’i, Dirmit’in anlatısı üzerinden ise romandaki diğer karakterleri tanıma ve romanın yazar-anlatıcı yoluyla kurulmuş büyülü gerçekçi dilini, karakter-anlatıcıyla en yalın halde sahneye taşıma araştırmasının bir Latife TekinUyarlayan- Yöneten Hakan Emre ÜnalUyarlayan- Oynayan Nezaket ErdenProje Danışmanı Zeynep Günsur YüceilAfiş Tasarım Kardelen AkçaTek Perde 85 yaş üzeri için uygundur.
Ünlü yazar Latife Tekin’in romanından uyarlanan “Sevgili Arsız Ölüm – Dirmit” adlı tiyatro gösterisi Ödemiş Sanat Etkinlikleri Mecrası’nın ÖSEM orgaünizasyonu ile Ödemişli sanatseverlerle buluştu. Yazar Latife Tekin de oyunu izleyip daha sonra okuyucularıyla buluştu. Konuyla ilgili Birgün Gazetesi’nde yayınlanan haberi paylaşıyoruz Romancı Latife Tekin’in 1983 yılında yayınlanan ilk romanı Sevgili Arsız Ölüm’ü tiyatroya uyarlayan yönetmen Hakan Emre Ünal ve oyuncu Nezaket Erden, ÖSEM’in davetlisi olarak Ödemişe geldi. “Sevgili Arsız Ölüm – Dirmit” adlı oyun Belediye Kültür Merkezinde yaklaşık 400 kişilik katılımla izlendi. Geceye eserin yazarı Latife Tekin, geçtiğimiz Pazar günü Ödemiş Belediye Başkanlığı’na seçilen Mehmet Eriş, CHP Ödemiş İlçe Başkanı Hamdi Halis, Ödemiş Ticaret Odası Başkanı Rıfat Eriş, Bademli Fidancılık Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Başkanı Selçuk Bilgi ve belediye meclisi üyeleri de katıldı. OLUŞAN İLGİYE SALON YETMEDİ Oyundan önce ÖSEM tarafından sahneye davet edilen yazar Latife Tekin, CHP’yi ve Mehmet Eriş’i seçim başarısından dolayı kutladı. Ödemiş’e ilk kez Bekir Keskin’in başkanlığı döneminde geldiğini, daha sonra pek çok kez burada bulunduğunu, 2017 ve 2018’de de ÖSEM üyeleriyle bir arada olmanın mutluluğunu yaşadığını aktardı. Tek kişilik oyunda Nezaket Erden’in yaklaşık 1,5 saatlik performansı seyircilerden büyük alkış aldı. Oyuna ilgi büyük olunca koltuk sayısı yetmedi kimi vatandaşlar taburelerde ve basamaklarda oyunu takip etti. Gecenin sonunda Mehmet Eriş ve Rıfat Eriş, ÖSEM adına sanatçılara çiçek takdim etti. SANAT İÇİN GÖNÜLLÜLERLE İŞBİRLİĞİ VURGUSU Ödemiş’in daha canlı bir sanat hayatına sahip olması için yerel yönetimler ve gönüllülerin işbirliği yapması gerektiğini vurgulayan Mehmet Eriş, bundan böyle ÖSEM’le de Ödemiş adına belediyenin güzel işlere imza atacağını söyledi. Eriş, hedeflerinin Ödemiş Belediye Kültür Merkezi’nin her ay farklı etkinliklerle Ödemişlileri ağırlaması olduğunu belirtti. “ÖSEM ETKİNLİKLERİ HEP BÖYLE OLUYOR” ÖSEM’in paydaşlarından Ödemiş Ticaret Odası’nın yönetim kurulu başkanı Rıfat Eriş de emeği geçenleri tebrik ederek, “ÖSEM etkinlikleri hep böyle oluyor. Bizleri hiç hayal kırıklığına uğratmadılar, çok başarılı, etkileyici bir oyundu” diye konuştu. Sevgili Arsız Ölüm’ü tiyatroya uyarlayan yönetmen Hakan Emre Ünal da “Görüyorum ki Ödemiş’e bahar gelmiş” sözleriyle salondakilerden büyük alkış aldı. TEKİN, OKUYUCULARIYLA BULUŞTU Gösteri sonrası ÖSEM, Latife Tekin’i Ödemiş’te 11 yıldır faal olan okuma grubunun üyeleriyle de buluşturdu. Saray Kafe’deki buluşmada Tekin’in hikayelerini Ödemiş ve çevresinde oluşturduğu “Sürüklenme” ve “Manves City” adlı iki yeni romanı üzerine söyleşi gerçekleştirildi. Haberin Linki
Anasayfa » Kültür & Sanat » Nezaket Erden’in tek kişilik oyunu “Sevgili Arsız Ölüm – Dirmit” ENKA Açıkhava Tiyatrosu’ndaENKA Sanat’ın yaz sezonu etkinlikleri arasındaki ilk tiyatro gösterimi 18 Temmuz Pazartesi akşamı, Tiyatro Hemhal’in Latife Tekin’in romanından sahneye uyarladığı, Nezaket Erden’in tek kişilik sahnelediği bol ödüllü tiyatro oyunu “Sevgili Arsız Ölüm- Dirmit”. ENKA Sanat’ın yaz sezonu etkinlikleri arasındaki ilk tiyatro gösterimi 18 Temmuz Pazartesi akşamı, Tiyatro Hemhal’in Latife Tekin’in romanından sahneye uyarladığı, Nezaket Erden’in tek kişilik sahnelediği bol ödüllü tiyatro oyunu “Sevgili Arsız Ölüm- Dirmit”. Oyun, köyden şehre göç eden kalabalık bir ailenin şehirle mücadelesini, ailenin en küçük kızı Dirmit’in gözünden anlatıyor. Sıkıştıkları tek odalı evde, şehre tutunma mücadelesinde hepsi kendilerince bir yol tuttururken, Dirmit ise durmak bilmeyen merakı ve direnme gücü sayesinde karşısına çıkan zorluklarla baş etmenin türlü yollarını buluyor. Biletlere ve Biletix satış gişeleri ile ENKA Vakfı Ana Gişesinden ulaşılabilir. Tarih 18 Temmuz 2022, Pazartesi Saat 12+ / 85 Dakika / Tek Perde Kaynak BHA – Beyaz Haber Ajansı
sevgili arsız ölüm dirmit antalya